Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để ‘lột xác’ nhờ những quy định mới. Liệu đây có phải là ‘liều thuốc’ giúp thị trường trở nên minh bạch, kỷ luật và hấp dẫn hơn?
**NHỮNG THAY ĐỔI ĐÁNG CHÚ Ý**
Theo chuyên gia từ VIS Rating, Nghị định 245 mang đến nhiều cải cách quan trọng, tập trung vào việc nâng cao ‘sức khỏe’ tài chính của doanh nghiệp phát hành và tăng cường ‘quyền’ cho nhà đầu tư.
Một trong những điểm mới là giới hạn tỷ lệ đòn bẩy tài chính: tổng nợ không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu. Quy định này, cùng với các yêu cầu khác như hoạt động có lãi và không có nợ quá hạn, tạo thành ‘hàng rào’ an toàn hơn cho thị trường.
VIS Rating đánh giá cao sự thích ứng của doanh nghiệp, khi 75% số được khảo sát đã đáp ứng được yêu cầu về đòn bẩy và lợi nhuận. Điều này cho thấy thị trường đã sẵn sàng cho những tiêu chuẩn mới.
Sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ ‘lọc’ thị trường, hướng đến các doanh nghiệp có bảng cân đối kế toán ‘khỏe mạnh’ và dòng tiền ổn định. Đây là bài học sâu sắc từ cuộc khủng hoảng thanh khoản 2022-2023.
Ngoài ra, Nghị định 245 còn giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian đưa trái phiếu vào giao dịch thứ cấp, giúp dòng vốn lưu thông linh hoạt hơn.
Bước ngoặt lớn nhất có lẽ là quy định bắt buộc xếp hạng tín nhiệm cho tất cả các đợt phát hành trái phiếu ra công chúng. Đây là mục tiêu đã được đặt ra từ năm 2017 và nay đã thành luật.
Xếp hạng tín nhiệm được kỳ vọng sẽ ‘nâng cấp’ tính minh bạch và tin cậy của thị trường, thu hút thêm vốn từ nhà đầu tư trong và ngoài nước.
**VÀ NHỮNG KHOẢNG TRỐNG CẦN LẤP ĐẦY**
Tuy nhiên, hiện tại, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa còn hạn chế về năng lực và phạm vi hoạt động. Điều này đòi hỏi sự mở rộng nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Đáng lo ngại hơn, Nghị định 245 vẫn còn những ‘lỗ hổng’ có thể tạo ra sự không đồng đều trong các tiêu chuẩn.
Các tổ chức tín dụng được miễn trừ cả giới hạn đòn bẩy và xếp hạng tín nhiệm. Tương tự, các trái phiếu được bảo lãnh thanh toán cũng không cần xếp hạng tín nhiệm.
VIS Rating cảnh báo rằng, dù những miễn trừ này có thể thúc đẩy phát hành trong ngắn hạn, chúng cũng có thể bỏ qua những rủi ro tín nhiệm cơ bản. Nhà đầu tư cần phải đánh giá kỹ lưỡng sức khỏe tài chính của cả bên phát hành và bên bảo lãnh.
Một thách thức khác là việc định giá dựa trên rủi ro vẫn còn mơ hồ. Thiếu một đường cong lợi suất chuẩn cho trái phiếu doanh nghiệp đang gây khó khăn cho nhà đầu tư trong việc so sánh và xác định giá trị hợp lý.
VIS nhấn mạnh, việc xây dựng một cơ chế định giá vững chắc là điều kiện tiên quyết để đảm bảo tính minh bạch và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.
