Bạn Nguyễn Minh Khang (60 tuổi, TP HCM) đang đối mặt với tình trạng thoái hóa khớp gối và có một thắc mắc chung của rất nhiều người: ‘Liệu tôi có nên tập thể dục bằng cách leo cầu thang, hay nên chọn những bài tập nhẹ nhàng hơn?’.
Kỹ thuật viên phục hồi chức năng Lê Thị Minh Thịnh từ Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM (cơ sở 3) đã đưa ra lời khuyên quan trọng: Mặc dù nhiều người tin rằng leo cầu thang là một bài tập tốt cho chân và tim mạch, nhưng đối với người bị thoái hóa khớp gối, đây lại là một hoạt động không hề phù hợp, thậm chí có thể khiến tình trạng khớp bị tổn thương nặng nề hơn.
Lý do là khi bạn leo hoặc xuống cầu thang, khớp gối phải chịu một lực tác động lớn, gấp 3-6 lần trọng lượng cơ thể. Với sụn khớp đã mòn, dịch khớp suy giảm và bề mặt khớp thô ráp, mỗi bước đi trên cầu thang sẽ tạo ra áp lực cực lớn, dễ dẫn đến đau nhức, sưng viêm, và đẩy nhanh quá trình thoái hóa. Điều này không chỉ gây mất vững khớp mà còn hạn chế nghiêm trọng khả năng vận động về sau. Do đó, đi cầu thang hoàn toàn không phải là bài tập có lợi cho người thoái hóa khớp gối.
Vậy làm thế nào để vừa duy trì vận động, vừa tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp gối một cách an toàn? Chuyên gia khuyên bạn nên lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng, ít tạo áp lực lên khớp:
* **Đạp xe:** Có thể là đạp xe tại chỗ hoặc đạp xe chậm ngoài trời, nhớ điều chỉnh yên xe cao hơn gối để giảm gánh nặng.
* **Thủy trị liệu (Aerobic dưới nước):** Nước sẽ giúp giảm đáng kể trọng lực tác động lên các khớp, cho phép bạn vận động dễ dàng hơn.
* **Duỗi gối tĩnh:** Ngồi trên ghế, từ từ duỗi thẳng chân ra và giữ căng cơ đùi trong khoảng 5-10 giây, sau đó thả lỏng. Lặp lại động tác này 10-15 lần.
* **Vật lý trị liệu:** Các phương pháp như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt có thể giúp giảm đau và cải thiện lưu thông máu quanh khớp.
Trong trường hợp bất khả kháng phải đi cầu thang, hãy tuân thủ nguyên tắc sau: Luôn bám chắc tay vịn và di chuyển chậm rãi. Khi đi lên, hãy bước chân không đau trước; khi đi xuống, đặt chân bị đau xuống trước. Cuối cùng, một lời khuyên vàng là luôn giữ cân nặng ở mức hợp lý để giảm bớt gánh nặng cho đôi khớp gối.
