Người dân Đức luôn tự hào khẳng định quốc gia của họ là cái nôi của những ổ bánh mì ngon nhất thế giới, coi đây là “linh hồn nuôi dưỡng văn hóa Đức”. Với con số đáng kinh ngạc – hơn 3.200 loại bánh mì được Viện Bánh mì Đức chính thức công nhận – văn hóa bánh mì Đức đã được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa Phi vật thể từ năm 2015.
Sự gắn bó mật thiết với bánh mì còn thể hiện rõ trong tiếng Đức qua từ “Broterwerb”, nghĩa đen là “kiếm được miếng bánh mì của mình” – một cách gọi khác của “công việc”. Bánh mì là món ăn không thể thiếu trong hầu hết các bữa ăn: từ bữa sáng no nê, bữa ăn nhẹ giữa giờ cho đến bữa tối sum vầy. Người Đức còn có câu tục ngữ “Bán chạy như bánh mì cắt lát” để miêu tả những món hàng đắt khách. Thậm chí, một ổ bánh mì biết nói tên Bernd đã trở thành nhân vật truyền hình nổi tiếng và hệ thống bưu điện Đức từng phát hành tem in khẩu hiệu “Văn hóa bánh mì Đức” vào năm 2018.
**Bí ẩn đằng sau tình yêu bất tận với bánh mì của người Đức**
Lý do chính cho sự đa dạng đến choáng ngợp của bánh mì Đức nằm ở lịch sử hình thành đất nước. Trước thế kỷ 19, Đức là tập hợp của hàng trăm công quốc và vương quốc nhỏ, mỗi nơi đều phát triển văn hóa, ngôn ngữ và, tất nhiên, cả những loại bánh mì đặc trưng riêng. Thời Trung cổ, các thành phố thương mại thịnh vượng cũng cạnh tranh nhau bằng cách tạo ra những món bánh nướng hấp dẫn để thu hút dân nhập cư và thương nhân.
Khác với miền Nam nước Pháp hay Italy ngập nắng, nước Đức có khí hậu ít thuận lợi hơn cho việc trồng lúa mì. Điều này đã thúc đẩy người dân tận dụng các loại ngũ cốc khác như lúa mạch đen (rye) và spelt, tạo nên những ổ bánh mì đặc trưng vẫn được yêu thích đến tận ngày nay. Trong khi đó, bánh mì làm từ lúa mì lại phổ biến hơn ở các thành phố phía Nam như Munich hay Stuttgart.
Nhu cầu về những ổ bánh mì bổ dưỡng, đủ no để chống chọi với thời tiết lạnh và mưa nhiều cũng là động lực lớn. Chính vì vậy, người Đức đặc biệt ưa chuộng bánh mì chua (sourdough) làm từ bột lúa mạch đen, spelt và lúa mì, kết hợp cùng vô số hạt ngũ cốc và hạt giống. Bánh mì Đức nổi tiếng với độ nặng, đặc và chắc, hoàn toàn khác biệt so với các loại bánh mì mềm xốp kiểu Ý như focaccia hay ciabatta.
Trong khi nhiều quốc gia hiện đại hóa bữa trưa với taco hay burger, Đức vẫn trung thành với những tiệm bánh truyền thống, nơi luôn có món “belegte Brötchen” – những chiếc bánh mì kẹp nhân đủ loại. Sự đa dạng của bánh mì Đức có thể khiến bất kỳ du khách nào lần đầu đến thăm cũng phải choáng ngợp: từ bánh mì nông dân, bánh mì trộn, bánh nướng lò đá, đến bánh hạt hướng dương, bánh bí ngô và bánh năm loại hạt. Đặc biệt, hầu hết các tiệm bánh còn có khu chế biến bánh kẹo riêng, gọi là Konditor, với vô vàn bánh ngọt và bánh kem hấp dẫn.
Đức đã đi đầu trong việc sản xuất bánh mì nguyên cám bổ dưỡng từ rất lâu, trước cả khi trào lưu “thực phẩm hữu cơ” trở nên thịnh hành trên thế giới. Dù một số chuỗi siêu thị đã bắt đầu nướng bánh tại chỗ, phần lớn người dân vẫn tin tưởng và lựa chọn các tiệm bánh nhỏ ở góc phố. Thậm chí, hầu hết các siêu thị lớn ở Đức đều có một tiệm bánh riêng bên trong. Nghề làm bánh ở Đức được coi là một nghề thủ công đáng kính, đòi hỏi sự đào tạo bài bản và tư duy sáng tạo. Hàng năm, Viện Bánh mì Đức còn công bố “Bánh mì của năm”, và năm 2025, danh hiệu này thuộc về Nussbrot – bánh mì hạt.
Tuy phải đối mặt với thách thức trong việc thu hút thế hệ trẻ theo đuổi nghề làm bánh vất vả, bánh mì vẫn là trụ cột không thể thiếu trong bữa ăn và văn hóa Đức.
**Những Loại Bánh Mì Đức Nhất Định Phải Thử**
* **Brötchen (bánh mì cuộn nhỏ, tròn):** Đây là loại bánh mì trắng cơ bản nhất, thường có phiên bản nguyên cám và mang nhiều tên gọi địa phương như Semmeln, Wecken, Schrippen hay Rundstück.
* **Milchbrötchen (bánh mì sữa):** Một biến thể mềm mịn hơn, làm từ bột trắng trộn sữa, đôi khi được rắc thêm nho khô hoặc vụn chocolate – món ăn sáng yêu thích của trẻ em Đức.
* **Hörnchen:** Mang ý nghĩa “chiếc sừng nhỏ”, đây là phiên bản croissant kiểu Đức nhưng béo ngậy hơn nhờ nhiều bơ. Với hình trăng khuyết đặc trưng, Hörnchen ngon nhất khi thưởng thức cùng mứt trái cây hoặc phết chocolate.
* **Vollkornbrot (bánh mì nguyên cám):** Hầu hết các ổ bánh ở tiệm Đức đều có màu nâu đậm, bổ dưỡng và rất tốt cho sức khỏe. Vollkornbrot thường được ăn kèm phô mai hoặc thịt nguội vào bữa tối. Pháp luật Đức quy định bột làm loại bánh này phải chứa ít nhất 90% ngũ cốc nguyên cám.
* **Pumpernickel:** Loại bánh mì đen đặc ruột, làm từ 100% lúa mạch đen, có nguồn gốc từ miền bắc nước Đức và là một trong những loại bánh nổi tiếng nhất. Pumpernickel được nướng lâu ở nhiệt độ thấp, thường dùng làm món khai vị cùng dưa chuột hoặc cá. Loại bánh này phổ biến đến mức hầu hết siêu thị nào ở Đức cũng có, bán theo từng gói nhỏ đã cắt lát sẵn.
* **Roggenbrot (bánh mì lúa mạch đen):** Bao gồm tất cả các loại bánh mì làm từ lúa mạch đen ngoài Pumpernickel. Tùy thuộc vào từng vùng, Roggenbrot có độ đặc, màu sắc và hương vị riêng biệt.
* **Katenbrot:** Bánh mì nguyên cám nâu sẫm, thô và chắc, thường xuất hiện trong bữa tối của người Đức, ngon nhất khi ăn cùng phô mai và thịt nguội.
* **Sonnenblumenbrot (bánh mì hạt hướng dương):** Bánh được rắc nhiều hạt hướng dương, có vị ngọt nhẹ, rất thích hợp cho bữa sáng và thường ăn kèm phô mai kem hoặc mứt trái cây.
* **Dreikornbrot/Fünfkornbrot (bánh mì ba/năm hạt):** Là những loại bánh mì nguyên cám bổ dưỡng bậc nhất, được làm từ hỗn hợp lúa mì, lúa mạch đen, lúa mạch, yến mạch và ngô. Chúng có thể dùng cho bữa sáng, trưa hoặc tối, đặc biệt thơm ngon khi ăn kèm súp nóng.
* **Brezel (bánh xoắn – pretzel):** Món ăn biểu tượng của miền nam nước Đức, đôi khi được rắc muối hạt, và ở vùng Bavaria được gọi là Brez’n. Phết một lớp bơ béo ngậy, đây là món ăn kèm hoàn hảo cho cốc bia mát lạnh trong vườn bia Munich.
Ngày nay, du khách có thể tìm thấy tiệm bánh Đức ở khắp nơi trên thế giới: từ Goa (Ấn Độ), Dublin (Ireland) đến New York (Mỹ). Theo các chuyên gia ẩm thực từ CNN, lần tới, khi muốn trải nghiệm “phong cách kiểu Đức”, đừng vội lái thử chiếc Volkswagen mới tinh. Thay vào đó, hãy ăn một lát bánh mì chua nóng hổi, phết bơ và phô mai Đức béo ngậy, bạn sẽ thực sự hiểu vì sao bánh mì Đức được coi là ngon nhất thế giới.
