TP.HCM đang đứng trước ngưỡng cửa lịch sử của sự chuyển mình mạnh mẽ. Với việc mở rộng địa giới hành chính, không gian kinh tế của thành phố đã vượt xa những giới hạn cũ, định hình một cấu trúc đô thị hoàn toàn mới. Giờ đây, TP.HCM không chỉ là một trung tâm, mà là một nền kinh tế đa trung tâm, đa ngành, hiện đại – hội tụ công nghiệp công nghệ cao, thương mại, tài chính quốc tế, kinh tế biển và kinh tế số, sau khi sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu.
Tuy nhiên, một thực tế hiển nhiên trên thế giới là không siêu đô thị nào có thể phát triển trơn tru nếu bị kìm hãm bởi bộ khung thể chế cứng nhắc, giống như phần còn lại của đất nước. TP.HCM, với tầm vóc và khát vọng của mình, cũng không thể là ngoại lệ.
Dù Nghị quyết 54/2017 và Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội đã đánh dấu một bước tiến quan trọng, chúng vẫn chưa đủ để ‘chiếc áo’ cơ chế đặc thù này thực sự vừa vặn với ‘cơ thể vạm vỡ’ đang lớn mạnh của TP.HCM. Những rào cản về thủ tục, quyền hạn và cơ chế ưu đãi hiện tại chưa đủ sức cạnh tranh để thành phố có thể thu hút những ‘đại bàng’ đầu tư chiến lược – những đối tượng đang được các quốc gia từ Mỹ đến Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Indonesia cạnh tranh khốc liệt. Nếu thiếu vắng các chính sách đột phá, vượt trội, Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng sẽ rất khó để biến sự quan tâm thành dòng vốn đầu tư trực tiếp vào nền kinh tế.
Do đó, những đề xuất cụ thể từ TP.HCM về việc xây dựng khu thương mại tự do và cơ chế thu hút nhà đầu tư chiến lược, bổ sung vào Nghị quyết 98/2023, chính là một cuộc ‘tái thiết thể chế’ cần thiết cho siêu đô thị này. Để thu hút được dòng vốn khổng lồ, TP.HCM cần phải mạnh dạn thử nghiệm những thể chế lớn hơn, linh hoạt hơn, vượt trội hơn, thay vì chỉ duy trì các điều kiện tương đương hoặc kém hấp dẫn so với các đối thủ trong khu vực và trên thế giới.
Điều cốt lõi không nằm ở việc trao bao nhiêu quyền hạn hay ưu đãi, mà là ở hiệu quả thực thi chính sách. TP.HCM có trách nhiệm chứng minh cho cả nước thấy rằng những cơ chế đặc thù này là đúng đắn và cần thiết. Điều này phải được thể hiện qua những kết quả cụ thể: tốc độ tăng trưởng kinh tế vượt bậc, đóng góp ngân sách ấn tượng, và khả năng lan tỏa, dẫn dắt toàn bộ vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Các chính sách cần được triển khai nhanh chóng, đi thẳng vào cuộc sống mà không qua nhiều tầng nấc trung gian rườm rà. Nếu TP.HCM thành công, mô hình này sẽ trở thành kim chỉ nam cho công cuộc cải cách lập pháp của đất nước theo hướng thực chất và hiệu quả.
Vượt ra ngoài khuôn khổ thành phố, việc nâng cấp Nghị quyết 98/2023 còn mang ý nghĩa sâu sắc đối với tương lai phát triển của Việt Nam. Một siêu đô thị không thể vận hành bằng tư duy của một tiểu đô thị, và một quốc gia muốn bứt phá không thể để đầu tàu kinh tế của mình ì ạch theo lối mòn cũ trong bối cảnh thế giới thay đổi chóng mặt. Sửa đổi Nghị quyết 98/2023 không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật mà còn là minh chứng cho cam kết chính trị của một tư duy mới: dám tạo khác biệt, dám trao quyền và sẵn sàng đổi mới để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên vươn mình, trở thành một quốc gia hùng cường và phát triển. Tôi tin tưởng TP.HCM sẽ tận dụng triệt để cơ chế này, tạo đà phát triển đột phá, góp phần kiến tạo một Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.
