Ba năm sau cuộc ly hôn êm đẹp, tôi vẫn giữ trong lòng nỗi day dứt khôn nguôi về mẹ chồng cũ. Bà là người phụ nữ kín đáo, nguyên tắc, ít lời nhưng tình cảm. Dù không còn là dâu con, bà từng nói: “Con không còn là dâu, nhưng là mẹ của cháu nội mẹ. Thế là đủ để mẹ giữ sự tử tế”. Tôi luôn biết ơn nhưng cũng cố giữ khoảng cách để tránh điều tiếng.
Một chiều mưa nặng hạt, con trai tôi sốt cao đến co giật. Hoảng loạn, tôi đưa con vào viện mà chẳng kịp mang theo bất cứ thứ gì ngoài giấy tờ. Trong lúc lau người cho con, điện thoại đổ chuông. Tôi chỉ kịp nói vội với mẹ chồng cũ: “Con đang ở viện, để chút nữa con gọi lại”. Tôi cứ nghĩ bà sẽ dặn dò vài câu rồi thôi.
Nhưng chưa đầy một giờ sau, bà xuất hiện ở cửa phòng bệnh. Trên tay bà chỉ có đúng một chiếc túi vải cũ. Không hoa, không quà, không phong bì – những thứ người ta vẫn thường mang khi đi thăm trẻ ốm. Tôi thoáng ngượng ngùng, sợ những người xung quanh sẽ nghĩ bà “đến tay không”.
Thế nhưng, khoảnh khắc bà mở túi, cả phòng bệnh bỗng trầm trồ, còn tôi thì lặng người. Bên trong là hộp cháo trắng tự nấu bằng nước luộc gà thơm lừng, một hũ muối vừng đậu phộng giã tay, một bình nước húng chanh gia truyền – thứ nước bà bảo ngày xưa vẫn dùng chăm con. Cẩn thận hơn, bà còn chuẩn bị một bộ quần áo sơ cua cho con trai tôi và mấy chiếc khăn xô đã giặt sạch, thơm mùi nắng. Bà thì thầm: “Ở viện thiếu nhất là khăn xô. Trẻ ốm hay nôn, đổ mồ hôi. Con dùng tạm”. Một bác bệnh nhân nằm cạnh khẽ cười bảo: “Hiếm lắm mới gặp mẹ chồng chu đáo vậy đấy cô”. Nghe đến đây, sống mũi tôi cay xè.
Tối đến, tôi tưởng bà sẽ về, nhưng bà kéo ghế ngồi cạnh giường, nhẹ nhàng nói: “Con nghỉ đi, để mẹ canh”. Tôi bối rối: “Mẹ ơi… con với mẹ giờ thế này không tiện đâu ạ”. Bà chỉ cười hiền: “Ngày con sinh thằng bé, ai bế nó đầu tiên? Là mẹ. Giờ cũng vậy thôi”. Câu nói ấy khiến tôi nghẹn lại, không thốt nên lời. Suốt đêm, bà thức trắng, quạt cho cháu, đắp lại chăn, chỉnh dây truyền dịch… mọi thứ diễn ra tự nhiên như chưa từng có cuộc ly hôn giữa chúng tôi.
Sáng hôm sau, bác sĩ báo con tôi đã ổn định. Bà lật đật thu dọn đồ đạc, tiện tay giặt mấy chiếc khăn xô rồi treo gọn vào cuối giường, như sợ tôi bận quá mà quên. Trước khi về, bà dặn dò tôi đủ thứ, từ chuyện cho con uống nước đến theo dõi giấc ngủ. Không một lời trách móc, không một câu hỏi han dễ gây tổn thương, chỉ toàn sự tỉ mỉ của một người đã quen chăm lo cả đời. Ra đến cửa, bà quay lại, dúi vào tay tôi một túi nhỏ: “Toàn đồ mẹ nấu đấy, bổ túc mà ăn dần”. Một bác đứng nhìn khẽ nói: “Ly hôn mà còn được vậy, cô có phúc lắm”. Nước mắt tôi lại rơi không ngừng.
Khoảnh khắc ấy, tôi chợt hiểu rằng trong đời có những người không cần danh phận để yêu thương. Mẹ chồng cũ chưa một lần gọi tôi là “con dâu” sau ly hôn, nhưng cứ mỗi lần con tôi ốm, bà luôn là người đến sớm nhất. Túi đồ bình dị bà mang đến hôm ấy đã giúp tôi nhận ra: tình thân không nằm ở những món quà đắt tiền hay lời nói hoa mỹ, mà ở người sẵn sàng ngồi bên mình đúng lúc mình yếu mềm nhất. Và tôi mừng cho con trai, dù bố mẹ không còn chung đường, con vẫn có một người bà nội hết lòng thương yêu.
