Bạn có bao giờ nghĩ rằng những hoạt động tưởng chừng bình thường như quan hệ tình dục hay tập thể thao cường độ cao lại tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ đáng sợ, đặc biệt ở người trẻ? Bác sĩ Phan Ngọc Thảo từ Bệnh viện Gia An 115 (TP.HCM) cảnh báo rằng, trước khi đột quỵ xảy ra trong những tình huống này, cơ thể thường phát ra các tín hiệu mơ hồ như chóng mặt, buồn nôn, nhức đầu bất thường, khó thở, hồi hộp, đau tức ngực hoặc ngất thoáng qua. Đây chính là những ‘chuông báo động’ sớm về các vấn đề tuần hoàn não hoặc tim mạch, tuyệt đối không nên chủ quan nếu không muốn đối mặt với đột quỵ cấp tính khi đang hoạt động mạnh.
Trước khi xảy ra đột quỵ trong các tình huống như quan hệ tình dục hoặc tập thể thao cường độ cao, cơ thể có những tín hiệu cảnh báo như chóng mặt, buồn nôn, nhức đầu.
**Tăng huyết áp, hút thuốc, béo phì làm gia tăng nguy cơ đột quỵ**
Theo bác sĩ Ngọc Thảo, đột quỵ được chia thành hai loại chính:
* **Xuất huyết não (vỡ mạch máu não):** Chiếm 15-20% các trường hợp. Tình trạng này xảy ra khi huyết áp tăng quá cao và đột ngột trong lúc quan hệ tình dục hoặc chơi thể thao cường độ mạnh, dẫn đến vỡ mạch máu và chảy máu trong não. Loại đột quỵ này thường gặp ở người trẻ có tiền sử tăng huyết áp tiềm ẩn, mỡ máu cao, thói quen hút thuốc, lạm dụng rượu bia, chất kích thích, hoặc béo phì.
* **Thiếu máu não (nhồi máu não):** Chiếm đa số với tỷ lệ 80-85%. Nó xảy ra khi gắng sức quá mức (kể cả trong sinh hoạt tình dục) làm tăng huyết áp, hoặc khi chơi thể thao cường độ cao (có thể bị chấn thương vùng đầu mặt cổ…) làm bong tróc các mảng xơ vữa trong mạch máu. Các mảng này khiến tiểu cầu kết dính, hình thành cục máu đông di chuyển và gây tắc mạch.
Nhồi máu não có thể gặp ở người trẻ bị xơ vữa động mạch, béo phì, mỡ máu cao, tiểu đường, tăng huyết áp tiềm ẩn hoặc rung nhĩ không được tầm soát và điều trị.
Để bảo vệ sức khỏe, bác sĩ Ngọc Thảo khuyên:
* **Trong sinh hoạt tình dục:** Tuyệt đối không lạm dụng các loại thuốc hay biện pháp kích dục. Duy trì chế độ lành mạnh, điều độ, phù hợp với tình trạng sức khỏe và các bệnh lý đi kèm.
* **Khi tập luyện thể thao:** Cần duy trì cường độ tập luyện đều đặn, tránh các bài tập quá gắng sức đột ngột, đặc biệt nếu bạn có các yếu tố nguy cơ về tim mạch.
* **Kiểm soát yếu tố nguy cơ:** Thường xuyên theo dõi huyết áp, đường huyết, mỡ máu, duy trì cân nặng hợp lý, hạn chế rượu bia, không hút thuốc và học cách quản lý stress hiệu quả. Khám sức khỏe định kỳ là yếu tố then chốt giúp phát hiện sớm bất thường và phòng ngừa đột quỵ hiệu quả, đảm bảo duy trì sức khỏe và sinh lý bình thường.
Nhồi máu não có thể gặp ở người trẻ bị xơ vữa động mạch, béo phì, mỡ máu cao, tiểu đường, tăng huyết áp…
**Lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc tránh thai:**
Bác sĩ Ngọc Thảo cũng nhấn mạnh rằng việc sử dụng một số loại thuốc tránh thai, đặc biệt là loại kết hợp chứa estrogen và progestin (COC), có thể tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong hệ tĩnh mạch não, với estrogen là tác nhân chính.
Vì vậy, bác sĩ đề xuất các phương pháp tránh thai an toàn hơn về mặt mạch máu như:
* **Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (Minipill):** An toàn, không gây đông máu, không ảnh hưởng mạch máu. Thích hợp dùng lâu dài hằng ngày.
* **Que cấy tránh thai (Implanon/Nexplanon):** An toàn với liều progestin thấp, ổn định, hiệu quả 3 năm.
* **Vòng tránh thai nội tiết (Mirena, Kyleena):** Hầu như không làm tăng nguy cơ đột quỵ do hormone tác dụng tại chỗ, hiệu quả 5 năm, ít tác dụng toàn thân.
* **Vòng tránh thai đồng (IUD không nội tiết):** An toàn tuyệt đối về mạch máu, không chứa hormone, hiệu quả 10 năm.
* **Thuốc tránh thai kết hợp (Estrogen + Progestin):** Có nguy cơ nhỏ đến vừa, chỉ nên dùng nếu không có các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, tăng huyết áp, đau nửa đầu aura, hoặc tiền sử huyết khối.
Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ sản phụ khoa trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thuốc tránh thai nào để được đánh giá nguy cơ cá nhân. Nếu trong quá trình sử dụng, bạn gặp các triệu chứng như đau đầu kèm mờ mắt, nói khó, tê yếu nửa người; đau ngực, khó thở, ho ra máu; hoặc sưng, đau, đỏ một bên chân, hãy ngưng thuốc và đi khám ngay lập tức. Đây có thể là dấu hiệu sớm của huyết khối hoặc đột quỵ, và việc phát hiện kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
