Buổi sáng định mệnh ấy, điện thoại rung lên báo có email mới. Khoảnh khắc tôi mở hộp thư, cuộc đời tôi như thể bắt đầu trượt dốc không phanh. Công ty chấm dứt hợp đồng sau hơn 20 năm tôi đã cống hiến. Mọi thứ sụp đổ chỉ trong vài giây, công việc từng là niềm tự hào và nguồn thu nhập chính nuôi sống cả gia đình bỗng chốc biến mất, khi tôi chưa hề có bất kỳ sự chuẩn bị nào.
Mất việc ở tuổi trung niên không chỉ là gánh nặng tài chính, mà còn là một đòn giáng đau đớn vào lòng tự trọng. Tôi bắt đầu hoài nghi về giá trị của bản thân, lo sợ cho tương lai của con trai, và chứng kiến hôn nhân dần rạn nứt vì áp lực tiền bạc. Từ một người từng kiếm tiền tỷ mỗi năm, tôi rơi vào cảnh thất nghiệp, sống lay lắt nhờ khoản trợ cấp ít ỏi. Có những ngày, tôi ngồi nhìn hóa đơn chất chồng, nghĩ về học phí của con, và cảm thấy mình thật vô dụng. Sự tuyệt vọng ấy biến tôi thành phiên bản mà trước đây tôi từng rất căm ghét: một người cha vô công rồi nghề, lèm bèm suốt ngày vì say rượu.
Mỗi sáng tỉnh dậy, tôi tự nhủ sẽ bắt đầu lại, nhưng cảm giác vô dụng và tuyệt vọng lại cuốn tôi vào vòng xoáy nghiền ngập. Suốt hơn nửa năm, vợ tôi phải gồng gánh mọi chi phí. Rồi điều gì đến cũng đến, tôi ngày càng sa đà vào rượu bia, và sức chịu đựng của vợ đã vượt quá giới hạn. Tờ đơn ly hôn là kết cục không khó đoán. Từ một người mất việc, tôi trở thành kẻ mất luôn cả gia đình và chính bản thân mình.
Tôi nhận ra điều đó thật chẳng đáng, không thể chỉ vì một công việc mà tự tay hủy hoại mọi thứ. Tôi bắt đầu tự cai rượu, dọn dẹp nhà cửa, sắp xếp lại tài liệu. Lần đầu tiên sau hơn nửa năm trời, tôi có đủ dũng khí mở laptop, sửa CV và bắt đầu tìm việc ở tuổi gần 50.
Nhưng cuộc đời không dễ dàng chỉ vì mình cố gắng. Tôi đi phỏng vấn hàng chục nơi, nhưng luôn chỉ nhận về những cái lắc đầu. Đó là lúc tôi không thể cố chấp thêm nữa, buộc phải chấp nhận sự thật đắng cay: mình không còn cửa cạnh tranh với người trẻ. Một đời sống công sở hay một công việc lao động trí óc với thu nhập ổn định như trước đây, là thứ quá xa vời với một người thất nghiệp ở cái tuổi lẽ ra nên nghỉ hưu như tôi.
Sau cùng, tôi chọn đi làm phục vụ bàn. Ban đầu, tôi chỉ coi đó là công việc tạm bợ để kiếm tiền sống qua ngày. Nhưng dần dần, tôi học được cách gạt bỏ chấp niệm với quá khứ. Bởi giữa việc ngồi ở nhà than thân trách phận và việc đứng làm trong bếp, ít ra lựa chọn thứ hai giúp tôi có cảm giác bản thân mình không vô dụng. Tôi không còn là người thành đạt ngồi trên bàn đàm phán, mà là người đàn ông trung niên biết cúi đầu làm lại, không xấu hổ, không biện minh.
Tôi không dám nói mình đã vượt qua hoàn toàn cú sốc thất nghiệp ở tuổi U50, nhưng ít nhất, tôi không còn là người cha chìm trong rượu bia, bỏ bê gia đình, con cái. Ở tuổi gần 50, tôi không còn mơ mộng những mục tiêu lớn lao mà chỉ muốn sống ngay thẳng, kiếm tiền bằng sức lao động của mình, và học cách trân trọng từng ngày được đi làm, dù chỉ là công việc tay chân. Tôi biết mình sẽ chẳng bao giờ quay lại được vị trí cũ như ngày xưa, nhưng điều đó đến giờ cũng không còn quan trọng nữa. Thất nghiệp, ly hôn, đánh mất chính mình… tất cả những gì từng là nỗi đau đã dạy tôi một bài học thấm thía: Ở tuổi trung niên, nghèo tiền bạc không đáng sợ bằng nghèo ý chí. Một khi còn muốn vươn lên, còn muốn cố gắng, thì tuổi tác cũng không còn là rào cản.
